میلگرد یکی از اساسی‌ترین اجزای مورد استفاده در ساخت‌وساز مدرن است. این میله‌ی فلزی، نقش کلیدی در تقویت بتن ایفا می‌کند و از ترک‌خوردگی و تخریب زودهنگام سازه جلوگیری می‌کند. اما نکته‌ای که بسیاری از افراد از آن غافل‌اند، تنوع بالا در انواع میلگرد و کاربردهای متفاوت آن‌ها در پروژه‌های مختلف است.
در این مقاله، قرار است نگاهی دقیق به انواع میلگرد، ویژگی‌های هرکدام و کاربردهایشان بیندازیم. اگر در حال ساخت‌وساز هستید، یا صرفاً می‌خواهید اطلاعات فنی خود را بالا ببرید، این مطلب به زبان ساده برای شما نوشته شده است.
میلگرد یا آرماتور، میله‌ای فلزی است که در سازههای بتنی برای افزایش مقاومت کششی به‌کار می‌رود. بتن اگرچه در برابر فشار بسیار مقاوم است، اما در برابر کشش و خم‌شدگی ضعیف عمل می‌کند. برای جبران این ضعف، از میلگرد در داخل بتن استفاده می‌شود تا نیروی کششی را تحمل کرده و در نهایت، استحکام و پایداری سازه را تضمین کند.
میلگردها معمولاً از فولاد ساخته می‌شوند و به شکل ساده یا آجدار در بازار موجودند. وجود آج روی سطح میلگرد باعث افزایش چسبندگی آن به بتن می‌شود و نقش بسیار مهمی در حفظ یکپارچگی سازه دارد.
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که میلگرد و آرماتور تفاوت دارند، اما در واقع، این دو واژه به یک مفهوم اشاره دارند. آرماتور اصطلاح فنی‌تر و مهندسی‌تری برای میلگرد است و بیشتر در نقشه‌های ساختمانی و محاسبات مهندسی به‌کار می‌رود، در حالی که میلگرد واژه‌ای است که در بازار و بین مردم رایج‌تر است.
میلگردها از نظر ظاهر و سطح، به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: میلگرد ساده و میلگرد آجدار. این تقسیم‌بندی یکی از مهم‌ترین راه‌های تشخیص نوع میلگرد است و تأثیر مستقیمی بر نحوه کاربرد آن در پروژه‌های عمرانی دارد.
میلگرد ساده سطحی صاف و بدون شیار دارد. این نوع میلگرد معمولاً در مواقعی استفاده می‌شود که چسبندگی زیادی بین میلگرد و بتن نیاز نیست، مانند ساخت خاموت یا قطعات غیرسازه‌ای.
به دلیل نبود آج روی سطح این میلگرد، انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به نوع آجدار دارد و خم‌کاری آن راحت‌تر انجام می‌شود. از طرف دیگر، میلگرد ساده مقاومت کمتری در برابر لغزش داخل بتن دارد، به همین دلیل در ساخت اعضای اصلی سازه کاربرد کمتری دارد.
میلگرد آجدار دارای شیارها یا برآمدگی‌هایی روی سطح خود است که نقش مهمی در افزایش اصطکاک و چسبندگی بین میلگرد و بتن ایفا می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود مقاومت بتن در برابر نیروهای کششی و برشی افزایش یابد.
میلگرد آجدار یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین انواع میلگرد در صنعت ساخت‌وساز است. این نوع میلگرد علاوه بر افزایش استحکام سازه، در برابر تغییر شکل هم مقاوم‌تر عمل می‌کند.
امروزه، میلگرد به عنوان یکی از اجزای کلیدی در ساخت انواع سازه‌ها شناخته می‌شود؛ از ساختمان‌های مسکونی گرفته تا پل‌ها، تونل‌ها و برج‌های بلند. شناخت دقیق انواع میلگرد و کاربرد هرکدام، می‌تواند در انتخاب صحیح و افزایش ایمنی پروژه‌های ساختمانی نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد.
میلگردها علاوه بر شکل، از نظر قطر یا سایز نیز در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار می‌گیرند. سایز میلگردها معمولاً از ۸ میلی‌متر شروع شده و تا حدود ۳۲ میلی‌متر (و در برخی پروژه‌ها حتی بیشتر) ادامه دارد.
انتخاب سایز مناسب میلگرد باید با توجه به شرایط پروژه، میزان بار وارد بر سازه، نوع خاک و طراحی مهندسی انجام شود. برای مثال، میلگردهای با سایز کمتر معمولاً در سقف‌ها و فونداسیون‌های سبک‌تر استفاده می‌شوند، در حالی که برای ستون‌ها یا پروژه‌های سنگین‌تر، به سراغ میلگردهای قطورتر می‌رویم.
در ایران، میلگردها بر اساس استاندارد ISIRI (استاندارد ملی ایران) به چهار نوع اصلی طبقه‌بندی می‌شوند. این دسته‌بندی بر پایه شکل آج میلگرد و مقاومت کششی آن‌ها صورت گرفته است:
میلگردها از نظر جنس و ترکیب آلیاژ به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: میلگرد فولاد کربنی و میلگرد آلیاژی. این دو نوع میلگرد برای کاربردهای مختلف در صنعت ساختمان‌سازی و سایر صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این نوع میلگرد از فولاد با مقدار متوسط کربن ساخته می‌شود. کربن یکی از اجزای اصلی فولاد است که بر خواص مکانیکی آن تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود که این میلگرد از قیمت مناسبی برخوردار باشد. میلگرد فولاد کربنی معمولاً در پروژه‌هایی استفاده می‌شود که نیازی به مقاومت بالای میلگرد در برابر عوامل خارجی مثل سایش یا خوردگی نیست. در واقع، اگر هدف تنها تقویت بتن باشد و شرایط محیطی به گونه‌ای نباشد که سازه در معرض مواد خورنده یا آب و رطوبت قرار گیرد، این میلگرد گزینه‌ای اقتصادی و مقرون به صرفه است.
در ساخت میلگرد آلیاژی از فولاد با ترکیب‌های خاص آلیاژی استفاده می‌شود. این ترکیب‌ها باعث می‌شود که میلگرد ویژگی‌هایی چون مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی و سایش پیدا کند. این نوع میلگرد معمولاً در شرایطی به کار می‌رود که سازه در معرض رطوبت زیاد، مواد شیمیایی یا شرایط سخت محیطی قرار دارد. میلگرد آلیاژی خود به زیرگروه‌های مختلفی تقسیم می‌شود که بسته به نوع آلیاژ استفاده‌شده در آن‌ها، خواص خاصی را به میلگرد می‌دهند:
برای حفظ خواص مکانیکی و شیمیایی میلگردها، نگهداری صحیح آن‌ها ضروری است. میلگردها باید در محیط خشک و سرپوشیده نگهداری شوند تا از جذب رطوبت و اکسید شدن جلوگیری شود. همچنین، قبل از استفاده باید سطح میلگردها از آلودگی و اکسیدها پاک شود تا چسبندگی به بتن افزایش یابد. برای جلوگیری از نفوذ رطوبت از زمین، میلگردها باید در ارتفاع مناسبی قرار گیرند و بر اساس قطر و طول تفکیک شوند. همچنین، قبل از بتن‌ریزی، دمای میلگردها باید با آب‌پاشی کاهش یابد. در نهایت، بریدن میلگردها باید با وسایل مکانیکی و خم کردن با روش سرد و دمای کمتر از ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد انجام شود تا از کاهش مقاومت آن‌ها جلوگیری شود.
در نهایت، میلگردها جزء اساسی‌ترین مواد برای ساخت سازههای بتنی هستند که برای تضمین استحکام و دوام سازه‌ها، انتخاب و نگهداری صحیح آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. با توجه به انواع مختلف میلگردها از نظر مقاومت، جنس و کاربرد، انتخاب درست میلگرد متناسب با نیاز پروژه ضروری است. مجموعه تیرچه پایدار با تخصص در تولید انواع تیرچه بتنی، یکی از پیشگامان این صنعت است. مجموعه ما با استفاده از تجهیزات مدرن و رعایت استانداردهای بین‌المللی، محصولات با کیفیت بالا را ارائه می‌دهد که می‌تواند به استحکام بیشتر سازه‌ها کمک کند..
سقف های جدید ساختمانی آیا تا به حال فکر کرده اید که چند نوع سقف داریم؟ این س…
تیرچه استاندارد؛ مشخصات و جدول نظام مهندسی تیرچه استاندارد به تیرچههایی گفته…
تفاوت تیرچه نیازیت و تیرچه کرومیت امروزه برای ساخت سازههای متفاوت از سقفهای…