تیرچه

تیرچه چیست؟

تیرچه، یک عضو پیش ساخته بتنی یا فلزی است که به عنوان یکی از اجزای اصلی سقف مورد استفاده قرار می‌گیرد. وظیفه‌ی اصلی تیرچه، تحمل بارهای وارده بر سقف (بار مرده و بار زنده) و انتقال آن‌ها به تیرهای اصلی یا دیوارهای باربر ساختمان است. به عبارت دیگر، تیرچه نقش یک تیر فرعی را در سیستم سقف ایفا می‌کند و با قرارگیری در کنار بلوک‌های پرکننده، یک دال بتنی یکپارچه را تشکیل می‌دهد.

استفاده از تیرچه‌ها به شکل امروزی، در واقع تکامل یافته‌ی روش های سنتی ساخت سقف بوده است. در گذشته، برای پوشش سقف‌ها از تیرهای چوبی یا آهنی به صورت منفرد استفاده می‌شد. با پیشرفت صنعت ساختمان و نیاز به روش‌های سریع‌تر و اقتصادی‌تر، ایده استفاده از اجزای پیش ساخته برای سقف مطرح شد.

در دهه‌های اخیر، به ویژه با توسعه‌ی فناوری‌های تولید بتن پیش تنیده و پیش ساخته، استفاده از تیرچه‌ها به طور گسترده‌ای در ساخت و سازهای مختلف رواج یافته است. این امر به دلیل مزایایی همچون سرعت اجرا، کاهش مصرف بتن درجا، بهبود کیفیت ساخت و کاهش هزینه‌ها بوده است.

در این بخش قصد داریم شما را با انواع تیرچه آشنا کنیم؛ پس تا انتها همراه ما باشید.

1. تیرچه بتنی (تیرچه بلوک)

تیرچه بتنی یا تیرچه بلوک یک عضو پیش ساخته مانند سایر تیرچه‌ها است که از آرماتورهای فولادی و بتن تشکیل شده است، که بر اساس ضخامت میلگرد و البته کاربرد تیرچه بتن به سه دسته تیرچه پاشنه بتنی پارکینگ، تجاری و مسکونی تقسیم می‌شود. در تیرچه بتنی استاندارد، یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین عوامل تعیین‌کننده‌ی کیفیت و البته قیمت، نوع میلگرد مصرفی و سطح مقطع میلگرد به کار رفته در تیرچه بتنی است. همچنین نوع بتن و ضخامت پوششی بتن نیز در مقاومت سقف مهم است.

اجرای آن‌ها در سقف بدین صورت است که بلوک‌ها مابین تیرچه‌ها به عنوان قالب قرار می‌گیرند و با بتن پوشش داده می‌شود،در نهایت مقطع T شکل به وجود می‌آید.

تیرچه استاندارد بر اساس ضوابط و استانداردهای مشخص شده از طرف اداره کل معماری و ساختمان، تولید می‌شود و در فرآیند تولید محصول تمام قوانین جهت تولید یک محصول با کیفیت رعایت می‌شود.

همانطور که گفتیم تحمل بارهای وارده از وظایف تیرچه است که در سه مرحله این وظیفه انجام می‌شود:

1. حمل و نقل: در این مرحله، تیرچه باید بار حاصل از وزن خود را تحمل کنند. 

2. قبل از کسب مقاومت بتن: در این مرحله تیرچه بارهای مرده ناشی از اجزای سقف و بارهای زمان اجرا را تحمل می‌کند. 

3. پس از کسب مقاومت بتن: در این مرحله یعنی پس از جمع‌بندی شمع‌ها تیرچه‌ بارهای مرده و زنده‌ی سقف را تحمل می‌کند.

گروه تولیدی تیرچه پایدار تولید کننده‌ای است که انواع تیرچه استاندارد، از جمله تیرچه بتنی استاندارد را با مناسب‌ترین قیمت به سازندگان و کارفرمایان و پیمانکاران پروژه‌های ساختمانی ارائه می‌دهد.

سقف تیرچه بلوک و ویژگی‌های آن 

یکی از رایج ترین سقف‌هایی که امروزه در ساختمان‌ها استفاده می‌شود سقف تیرچه بلوک است. اگر بخواهیم تعریفی برای تیرچه بلوک بیان کنیم باید بگوییم که تیرچه بلوک نوعی دال یک طرفه است که معمولا در آپارتمان‌های چند طبقه مورد استفاده قرار می‌گیرد. سقف تیرچه بلوک از دو بخش اصلی بلوک و تیرچه تشکیل شده است.

اجزای تشکیل دهنده‌ی سقف تیرچه بلوک

سقف تیرچه بلوک از چندین اجزا تشکیل شده است که در این بخش به آن می‌پردازیم، این اجزا عبارتند از:

تیرچه

تیرچه یکی از اجزای اصلی سقف تیرچه بلوک است، این عضو پیش ساخته وظیفه‌ی انتقال بارهای وارده را به تیر اصلی دارد. ( پس از آن نیروها توسط تیرها به ستون‌ها منتقل می‌شود). تیرچه‌ها به سه دسته  تیرچه کرومیت، تیرچه بتنی و تیرچه صنعتی تقسیم بندی می‌شوند.

بلوک

بلوک نیز یکی دیگر از اجزای اصلی این سقف پرکاربرد است، این قطعه‌ی پیش‌ساخته از سیمان تشکیل شده است و بیشتر وظیفه‌ی قالب بندی را در سازه برعهده دارد. بلوک انواع مختلفی دارند مانند سفالی، یونولیتی و ... 

میلگردهای حرارتی 

برای جلوگیری از تنش‌های حاصله از افت و خیز های حرارتی این میلگردها به طور عمود بر هم در قسمت بالای سقف نصب می‌شوند. 

بتن

بتن پوششی عنصری از سقف است که بعد از اجرای تیرچه و بلوک بر روی سقف توسط عملیات بتن ریزی اجرا می‌شود. ناگفته نماند که بعد از این مرحله سطح مقطع T شکل تشکیل می‌شود.

مزایای سقف تیرچه بلوک

• عایق بودن در برابر صوت و حرارت

• نیاز نداشتن به نیروی کار متخصص

• سرعت بالای اجرا به دلیل پیش‌ساخته بودن بیشتر قطعات

• صرفه جویی در بتن مصرفی و در نتیجه مقرون به صرفه بودن از لحاظ اقتصادی

• داشتن مقاومت بالا در برابر نیروهای افقی مانند باد

معایب سقف تیرچه بلوک 

نگهداری از تیرچه بعد از خرید تا لحظه کارگزاری کار دشواریست و آسیب هایی از جمله ترک خوردن بتن پاشنه و شکستگی خرپای تیرچه هنگام حمل و نقل اجتناب ناپذیر است.

در برخی از موارد کارگاه های غیر متفرقه برای پایین آوردن هزینه ها در قسمت های داخلی و پنهان تیرچه از مصالح بی کیفیت مثل میلگرد های ضایعاتی استفاده می‌کنند که باعث تضعیف مقاومت تیرچه می‌شود.

تشخیص تیرچه استاندارد و بی کیفیت از ظاهر و بدون آزمایش میسر نمی‌باشد لذا برای خرید تیرچه حتما از کارخانه های مورد تایید سازمان نظام مهندسی اقدام کنید.

به شما پیشنهاد میکنیم برای مقایسه بهتر سقف تیرچه بلوک با سایر سقف ها مقاله "مقایسه سقف شیروانی و سقف تیرچه بلوک" را مطالعه فرمائید. 

2. تیرچه کرومیت یا جان باز

تیرچه کرومیت یکی دیگر از انواع تیرچه‌های مورد استفاده در ساخت و ساز است که در بال فوقانی آن یک تسمه یا دو میلگرد و در بال تحتانی آن نیز یک تسمه به کار رفته است. دو بال نام برده توسط یک میلگرد خم شده به یکدیگر متصل می‌شوند، در واقع این دو بال نقش جان‌باز را ایفا می‌کنند.

تیرچه کرومیت نیز مانند تیرچه بتنی در سه مرحله تحت بارگذاری قرار می‌گیرد یعنی در مراحل حمل و نقل، اجرای سقف قبل از گرفتن بتن، پس از گیرایی بتن.

اجزای تیرچه کرومیت

تیرچه‌های کرومیت از سه بخش اصلی تشکیل شده‌اند که عبارتند از:

بال تحتانی

بال تحتانی به عنوان یک عضو کششی خرپا عمل می‌کند، این عضو از تسمه ساخته می‌شود. بال تحتانی در سه مرحله بار وارده را تحمل می‌کند.

1. در این مرحله این عضو باید نیروی کششی ناشی از وزن تیرچه در زمان حمل و نقل تحمل کند.

2. در این مرحله بال تحتانی باید نیروی کششی ناشی از وزن مرده سقف را تحمل کند.

3. در این مرحله که به عنوان مرحله‌ی بهره‌برداری یاد می‌شود این عضو وظیفه دارد بارهای ناشی از سقف را تحمل کند.

اعضای قطری

اعضای قطری تیرچه به عنوان عضو مورب خرپا عمل می‌کند، این عضو معمولا از میلگرد می‌باشد که باید در سه مرحله تحت بارگذاری قرار گیرد.

1. در این مرحله باید عضو قطری به کمک اعضای کششی حالت ایستایی لازم را برای تحمل وزن خود تیرچه هنگام حمل و نقل فراهم کند.

2. در این مرحله نیز وظیفه‌ی عضو قطری حفظ ایستایی لازم جهت تحمل وزن مرده‌ی سقف می‌باشد.

3. در این مرحله وظیفه‌ی این عضو تحمل نیروهای برشی وارد شده است.

بال فوقانی

بال فوقانی نیز یکی دیگر از عضوهای تیرچه کرومیت است که از نبشی و تسمه تشکیل شده است (در مواردی به جای تسمه از ناودانی استفاده می‌شود). بال فوقانی نیز مانند اعضای قبلی وظیف‌ی تحمل بارها را در سه مرحله دارد.

مزایای تیرچه کرومیت

• هزینه‌ کم به دلیل کم‌تر بودن وزن آن نسبت به سایر تیرچه‌ها

• امکان داشتن بتن ریزی همزمان چند سقف در صورت استفاده از تیرچه کرومیت در سقف

• سرعت بالای اجرا به دلیل داشتن امکان استفاده از بلوک یونولیت به جای بلوک سیمانی

• کاهش مصرف بتن برای سقف تیرچه کرومیت

3. تیرچه صنعتی

امروزه یکی دیگر از تیرچه‌های مورد استفاده تیرچه صنعتی است، این تیرچه محبوبیت زیادی بین سازندگان دارد.

تیرچه صنعتی به روش جوش نقطه خرپایی شکل می‌گیرد، سازه‌های این تیرچه سه وجهی یا چهار وجهی می‌باشند و اجزای آن توسط لولا به یکدیگر متصل می‌شوند. جنس این نوع تیرچه از بتن یا فولاد است.

فرق تیرچه صنعتی و سنتی چیست؟

1. در تیرچه‌های سنتی برای اتصال از روش جوش قوس الکتریکی استفاده می‌شود( تیرچه حاصله در این شرایط شکننده می‌شود) اما در تیرچه‌های صنعتی برای اتصال از جوش نقطه‌ای استفاده می‌شود.

2. تمام فرآنید تولید تیرچه صنعتی به صورت مکانیزه انجام می‌شود، بنابراین محصول تولید شده دارای میزان حداقلی خطا می‌باشد.

3. تیرچه‌های صنعتی در کل وزن کمتر و قیمت پایین‌تر و به صرفه‌تری را دارا هستند.

مقایسه انواع تیرچه:

وزن: تیرچه‌های بتنی به دلیل استفاده از بتن مسلح در کل مقطع، وزن بیشتری نسبت به تیرچه‌های کرومیت دارند که از پروفیل‌های فولادی سبک و بتن درجا تشکیل شده‌اند.

هزینه: هزینه اولیه تیرچه‌های بتنی معمولاً کمتر از تیرچه‌های کرومیت است. با این حال، در نظر گرفتن هزینه‌های جانبی مانند شمع‌بندی و زمان اجرای بیشتر می‌تواند هزینه نهایی را تحت تأثیر قرار دهد.

سرعت اجرا: تیرچه‌های کرومیت به دلیل اجرای خشک و عدم نیاز به قالب‌بندی گسترده و زمان گیرش بتن، سرعت اجرای بالاتری نسبت به تیرچه‌های بتنی دارند.

مقاومت حرارتی و برودتی: مقاومت حرارتی و برودتی سقف نهایی بیشتر به نوع و ضخامت بتن پوششی و بلوک‌های مورد استفاده بستگی دارد و تفاوت چندانی بین استفاده از تیرچه بتنی یا کرومیت در این زمینه وجود ندارد. هر دو نوع تیرچه در نهایت با بتن پوشیده می‌شوند.

نیاز به شمع‌بندی: در دهانه‌های بلندتر، تیرچه‌های بتنی معمولاً به شمع‌بندی در زیر تیرچه‌ها نیاز دارند تا از خمش زیاد قبل از گیرش بتن جلوگیری شود. تیرچه‌های کرومیت به دلیل ساختار صلب‌تر، معمولاً نیازی به شمع‌بندی ندارند یا نیاز به آن در دهانه‌های بسیار بلندتر مطرح می‌شود.

یکپارچگی با بتن سقف: تیرچه‌های بتنی به طور کامل در بتن سقف مدفون شده و یکپارچگی بسیار خوبی ایجاد می‌کنند. در تیرچه‌های کرومیت، اتصال از طریق بتن درجا و میلگردهای اتصال صورت می‌گیرد که به خوبی عمل می‌کند اما از نظر ساختاری کمی متفاوت است.

حمل و نقل: وزن کمتر تیرچه‌های کرومیت، حمل و نقل و جابجایی آن‌ها در کارگاه را آسان‌تر می‌کند.

فضای اشغال شده: تیرچه‌های کرومیت به دلیل ساختار خرپایی، معمولاً ارتفاع کمتری نسبت به تیرچه‌های بتنی اشغال می‌کنند که می‌تواند در ارتفاع کلی ساختمان صرفه‌جویی کند.

خرپای تیرچه

خرپای تیرچه، سازه مثلثی شکل و از جنس فلز است. اجزای خرپا انحنا ندارند بلکه توسط لولا به یکدیگر متصل می شوند. این سازه بیشتر در پل ها، سقف ساختمان ها، سازه های هوا و فضا و در برخی از ماشین ها از جمله جرثقیل ها کابرد دارند. خرپای تیرچه می تواند وزن ها و فشار های بالایی را تحمل کند. این سازه ها در کنار مقاومت بالایی که دارند بسیار سبک هستند.

از انواع خرپای تیرچه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خرپای دوبعدی

• خرپای سه بعدی

• خرپای چند گانه

• خرپای پرات خرپای K

• خرپای وارن

اجزای خرپای تیرچه شامل موارد زیر می شود:

• میلگرد تحتانی

• میلگرد فوقانی

• میلگرد عرضی

خرپای تیرچه یکی از محصولات ارائه شده در شرکت تیرچه پایدار است، شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه خرید و قیمت خرپای تیرچه از طریق شماره تلفن ۰۲۱۲۲۸۷۰۹۷۶ با کارشناسان ما در ارتباط باشید.